به بهانه جشنواره موسیقی نواهی ایران 

 دیداری با جعفر صابری

نویسنده و فیلم ساز

بیشتر هنر مندان و صاحب نظران با نام جعفر صابری بعنوان محقق نویسنده فیلمساز و مدرس آشنا هستند او متولد  21 آذر 1346 است و از اوایل سال 1356 کار هنری خود را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شروع کرد در طول سه سال او سه کتاب  کودکان نوشت و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وقتی  فقط دانش آموز راهنمایی بود اولین مجله خود را با کمک  دوستش به نام پیام طالقانی به چاپ رساند . سالها حضور وی در فر هنگ و هنر کشور از او بعنوان یک کار شناس دلسوز فر هنگی چهره ای مطرح ساخت که امروز می توان به نظراتش نه بعنوان یک هنر  مند بلکه بعنوان یک مدیر فر هنگی کشور توجه خاصی داشت . ما به بهانه جشنواره موسیقی آئینی کشور با او  که کمتر به گفت وگو می نشیند به بحث بر روی فیلم مستند جدیدش نشستیم که نظر شما را بدان جلب می نماییم.

با تشکر از شما آقای صابری راجع به فیلم جدید خود بگو ئید چه نام دارد ؟

با نام و یاد حضرت حق  و تشکر از شما این فیلم نامش گنج پنهان است

چرا گنج پنهان ؟

راستش اگر شما به دارایی کشور هایی که چیز های بجز نفت برای صادرات و منبع درآ مد دارند نگاهی بیندازید متوجه می شوید که فر هنگ و هنر هر کشور بیش از هر چیز می تواند منبع درامد و شناسایی آن کشور باشد .به همیین دلیل من نام گنج پنهان را برای فیلم جدیدم در نظر گرفته ام .

این فیلم به چه موضوعی بیشتر توجه دارد ؟

فیلم گنج پنهان ثمره بیش از دو دهه تلاش و تحقیق در باره موسیقی ایرانی است .موسیقی که بی شک اگر خوب معرفی می شد امروز می توانست رکن اصلی موسیقی جهان باشد .

مگر این طور نیست؟

چه بگو یم  خیلی مشکل است گفتنش چرا که ما  در کشوری هستیم که باید به قوانین آن مثل همه جهان احترام بگذاریم و بر طبق این قوانین نشان دادن ساز در تصویر صورت خوشی ندارد .حالا شما چگو نه می خواهید کاری عظیم برای معرفی موسیقی انجام دهید .

می شود بیشتر توضیح دهید ؟

ببینید من نمی خواهم از صحبت هایم بر داشت سیاسی شود من می گو یم بی شک  استفاده غلط یا بهتر بگو یم سلیقه ی بعضی از هنر مندان هنر واقعی را مظلوم و گمنام کرده و خانه نشین شده ما مدیون موسیقی هستیم با نگاه به طبیعت و صدای خوش پرندگان به معجزه پروردگار مهر بان پی می بریم که چگو نه جهان را بر روی طنین زیبای موسیقی بوجود آورده و حتی آیات قرآن را هم با صوت زیبا بهتر می توان شنید بهترین قاریان قرآن کسانی هستند که با صوت دل نشین قرآن می خوانند خود مسئولین کشور ما سالیانه هزاران تومان خرج آمدن این قاریان به ایران و خواندن قرآن شان می نمایند  که خوب خیلی هم خوب است اما مگر آنها کاری جز خواندن قرآن روی دستگاه های موسیقی می نمایند . بسیاری از مردم ساده و روستایی هستند که در جای جای ایران عزیزمان در ایامی از سال شعر ها و ترانه های محلی و فولکوری اجراء می کنند که بر خواسته از عقاید ملی و بخصوص مذهبی آنها است از رقص خنجر گرفته تا دعاهای ایام ماه رمضان .

شما در این تحقیقات به چه نکته مهمی رسیده اید :من  بعد از این مدت بیست و  پنج سال و جمع آوری ساعت ها صدا و موسیقی به یک واقعیت پی بردم که اگر دلسوزی هست باید ساختمانی چند طبقه  با حضور کار شناسان و فیلمسازان خوب در مکانی دانشگاهی تاسیس شود به مراتب بزرگ تر از ساختمان لغت نامه دهخدا تا بتواند تمام موسیقی این کشور را جمع آوری و از آن که متاسفانه کمتر ثبت شده و سینه به سینه است  آرشیوی کامل و مدون برای نسل های بعد بوجود بیاورند موسسه فر هنگی هنری آشتی و شخص من از صمیم قلب حاضر به همکاری هستیم ، چرا که تلاش بسیاری از عزیزان و محققان که متاسفانه بسیار هم گمنام هستند نیز به نوعی از این راه با نام خودشان به تاریخ این کشور افزوده خواهد شد .

منظور شما از ساخت این فیلم بیشتر چیست ؟

من و گروه سازنده در ابتدا حتی سر مایه هشتاد میلیونی را برای این کار در نظر گرفتیم که قابل افزوده شدن هم بود، اما خیلی زود متوجه شدیم که طبق قوانین ما نمی توانیم ساز ها را نشان دهیم و برای همین کار بسیار دشوار شد چرا که بیشتر باید گفتاری و شنیداری می شد شاید در یک فیلم سینمایی  خانوادگی و یا عشقی و داستانی برای مردم و مخاطب ایرانی این جا افتاده که شخصی در خانه کنار همسر و دخترش هست که آنها کاملاً با حجاب اسلامی هستند اما برای ساخت یک فیلم مستند در خصوص موسیقی این  خیلی مشکل است که ساز را نشان نداد و لی هنر انگشتان  نوازنده را نشان داد ! ما هنوز داریم به چگو نگی ساختاری فیلم می اندیشیم .ما نمی خواهیم مثل بیشتر بر نامه های مستند به یک میز گرد و نظر کار شناسانه پرداخته شود و از همه مهم تر مورد نظر ما ارائه فیلم است به عموم که باید مجوز پخش هم بگیرد ما با ارائه قاچاقی فیلم و یا از این کار ها مخالف هستیم و به قوانین احترام می گذاریم ما معتقدیم بالاخره راهی پیدا خواهد شد که این کار فر هنگی به نتیجه برسد .و ما  گو شه ای از مهمترین فر هنگ کشور مان را ثبت و نشان دهیم . بی شک سالها زمان نیاز است با دهها کار شناس و مستند ساز هزار بار بهتر از من  که بتواند این گنج پنهان را از جای جای کشور جمع آوری و ثبت نماید . در یک کلام هدف ما ایجاد انگیزه برای این کار بزرگ فر هنگی است .

فکر می کنید امیدی هست؟

البته ما نا امید نیستیم خوشبختانه کم نیستند افراد فر هیخته و هنر دوستی که در کشور تلاش می کنند و همین که جشنواره هایی این گونه در کشور بر گزار می شود جای قدر دانی بسیار دارد و ما امید وار هستیم که این تلاش فر هنگی ادامه یابد و جوانان ما بیشتر با موسیقی ایران آشنا شوند  ما می توانیم با تلفیق خوب موسیقی خودمان با موسیقی جهان هنر موسیقی ایران را جهانی نمایی و مخاطب جهانی داشته باشیم از راه موسیقی پیام های فر هنگی را انتقال دهیم و پلی بین فر هنگ و هنر ملل باشیم.  به لطف هنر مندان دلسوز ایران این مهم هر روز بهتر از دیروز انجام می شود. من فکر می کنم اگر کمی دلسوزانه تر و مدیرانه تر به جر یان نگاه کنیم و کارشناسی درستی صورت گیرد حتی می شود با موسیقی مبتذل و خالی از اهمیت هم بر خورد شایسته تری نمود .امید وار هستم این اتفاق هر چه زود تر بیفتد .

بدون شک افکار و اندیشه های آقای صابری و هنرمندانی از این دست، برخواسته از عشق و علاقه آنها به ایران و اسلام است که سعی دارند به هر شکل آن را زنده نگاه دارند .با امید بهروزی و پیروزی آنها.